Giữ vai trò then chốt trong việc kiến tạo lối chơi, vị trí chuyền 2 trong bóng chuyền được xem là “bộ não” của toàn đội, người quyết định nhịp độ trận đấu và phân phối bóng cho các tay đập. Bạn có tò mò về vai trò và cách để trở thành một cây chuyền hai xuất sắc không? Cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về vị trí quan trọng này nhé!
Chuyền 2 trong bóng chuyền là gì? Vai trò không thể thiếu
Trong một đội hình bóng chuyền, mỗi vị trí đều có vai trò riêng, nhưng chuyền 2 trong bóng chuyền luôn là một vị trí đặc biệt, đòi hỏi kiến thức bóng chuyền và tư duy chiến thuật vượt trội.
Định nghĩa về vị trí chuyền 2
Chuyền 2 trong bóng chuyền (Setter) là người chơi chuyên thực hiện đường chuyền thứ hai trong một pha bóng (sau bước 1 – đỡ bóng), có nhiệm vụ đưa bóng đến vị trí thuận lợi nhất để các tay đập (Spiker/Hitter) thực hiện pha tấn công ghi điểm. Vị trí này đòi hỏi kỹ thuật chuyền bóng bằng mười đầu ngón tay phải cực kỳ chính xác và ổn định. Một VĐV chuyền 2 trong bóng chuyền giỏi có thể biến một đường bóng bước một không hoàn hảo thành một cơ hội tấn công sắc bén.
Tại sao chuyền 2 được coi là “bộ não” của cả đội?
Sở dĩ có tên gọi này là vì chuyền 2 trong bóng chuyền không chỉ đơn thuần là chuyền bóng. Họ phải làm rất nhiều việc trong một khoảng thời gian cực ngắn:
- Đọc tình huống: Phân tích vị trí đứng của hàng chắn đối phương, đoán hướng di chuyển của họ.
- Ra quyết định: Lựa chọn tay đập nào đang có phong độ tốt nhất, nên tấn công vào vị trí nào trên sân đối phương (lao ngắn, biên 4, biên 2, sau vạch 3 mét,…).
- Điều tiết nhịp độ: Quyết định chuyền nhanh hay chậm, cao hay thấp để tạo bất ngờ và gây khó khăn cho đối thủ.
- Giao tiếp: Là người kết nối giữa hàng sau (phòng thủ) và hàng trên (tấn công), liên tục giao tiếp và đưa ra hiệu lệnh.
Có thể nói, một pha tấn công thành công có đến 50% công lao thuộc về cây chuyền hai. Đây là vị trí đòi hỏi sự thông minh, nhanh nhạy và kỹ năng chuyền bóng điêu luyện.
Hướng dẫn chi tiết cách chuyền 2 trong bóng chuyền cho người mới
Để thực hiện tốt vai trò của một chuyền 2 trong bóng chuyền, bạn cần nắm vững các kỹ thuật cơ bản. Đây là nền tảng quan trọng nhất để phát triển sau này.
Bước 1: Tư thế chuẩn bị (TTCB)
Một tư thế tốt sẽ giúp bạn di chuyển nhanh và giữ thăng bằng khi chuyền bóng.
- Chân: Đứng chân trước chân sau, khoảng cách rộng bằng vai. Chân không cùng bên với tay thuận đặt lên trước một chút. Ví dụ, nếu bạn thuận tay phải, chân trái sẽ ở phía trước.
- Thân người: Hạ thấp trọng tâm, đầu gối hơi khuỵu để có độ đàn hồi. Lưng thẳng tự nhiên, người hơi hướng về phía trước.
- Mắt: Luôn tập trung quan sát bóng ngay từ khi đối phương phát bóng hoặc tấn công.
- Tay: Hai tay đưa lên cao ngang trán, các ngón tay mở tự nhiên tạo thành hình cái phễu hoặc hình trái bóng. Hai ngón cái và hai ngón trỏ gần như tạo thành một hình tam giác.
Đây là tư thế nền tảng trong cách chuyền 2 trong bóng chuyền.
Bước 2: Kỹ thuật tiếp xúc bóng
Thời điểm và vị trí tiếp xúc bóng quyết định đến 80% độ chính xác của đường chuyền.
- Vị trí: Tiếp xúc bóng ở phía trước mặt và trên trán.
- Điểm tiếp xúc: Dùng phần mềm và chai lì của 10 đầu ngón tay để chuyền bóng, không dùng cả lòng bàn tay (sẽ bị phạt lỗi dính bóng). Lực chuyền chủ yếu đến từ ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.
- Thời điểm: Tiếp xúc bóng khi bóng ở tầm cao nhất và có xu hướng đi xuống, giúp bạn kiểm soát bóng tốt hơn.
Bước 3: Động tác chuyền bóng và kết thúc
Đây là giai đoạn phối hợp lực của toàn thân để đẩy bóng đi.
- Khi bóng đến, đồng thời dùng lực từ cổ tay, khuỷu tay và lực đẩy của chân (duỗi thẳng các khớp) để đẩy bóng đi theo hướng đã định.
- Sau khi bóng rời tay, hai tay tiếp tục vươn theo hướng bóng, cổ tay gập mở (miết vào bóng) để tạo độ xoáy và ổn định cho đường bóng.
- Động tác kết thúc phải tự nhiên, giữ thăng bằng để sẵn sàng cho các tình huống tiếp theo. Việc nắm vững kỹ thuật chuyền bóng cao tay là yếu tố tiên quyết.
Các kỹ thuật chuyền 2 nâng cao mà bạn cần biết
Khi đã thành thạo kỹ thuật cơ bản, một VĐV chuyền 2 trong bóng chuyền có thể học thêm các kỹ thuật nâng cao để đa dạng hóa các phương án tấn công.
- Chuyền nhảy (Jump Set): Đây là kỹ thuật mà chuyền 2 trong bóng chuyền nhảy lên cao để thực hiện đường chuyền. Ưu điểm là rút ngắn thời gian bóng trên không, khiến hàng chắn đối phương khó bắt bài hơn. Kỹ thuật này đòi hỏi sức bật tốt và khả năng định vị bóng trên không chuẩn xác.
- Chuyền bóng ra sau đầu (Back Set): Thay vì chuyền về phía trước, VĐV sẽ chuyền bóng ngược ra phía sau cho các tay đập ở vị trí số 2 hoặc số 1. Kỹ thuật này yêu cầu độ dẻo của lưng và cổ tay, cùng khả năng cảm nhận không gian phía sau cực tốt. Đây là một chiến thuật tấn công rất hiệu quả.
- Chuyền một tay (One-handed Set): Thường được sử dụng trong các tình huống cứu bóng khó, khi chuyền 2 trong bóng chuyền không thể vào tư thế thuận lợi. Kỹ thuật này đòi hỏi lực cổ tay rất khỏe và độ chính xác cao.
>>>Xem thêm: Khám Phá Toàn Bộ Các Vị Trí Trong Bóng Chuyền và Vai Trò Then Chốt
Những lỗi sai thường gặp và cách khắc phục
Bất kỳ ai khi học cách chuyền 2 trong bóng chuyền cũng sẽ mắc phải những lỗi sai cơ bản. Nhận biết và khắc phục chúng là con đường ngắn nhất để tiến bộ.
- Lỗi dính bóng: Do tiếp xúc bóng bằng lòng bàn tay hoặc giữ bóng trên tay quá lâu.
Khắc phục: Tập chuyền bóng vào tường, tập trung dùng lực các ngón tay để đẩy bóng đi ngay khi tiếp xúc.
- Sai tư thế tay: Hai tay không tạo thành hình phễu, khoảng cách quá rộng hoặc quá hẹp.
Khắc phục: Tập các bài tập bổ trợ không bóng, giữ đúng hình tay trước gương.
- Không sử dụng lực chân: Chỉ dùng lực tay khiến đường chuyền yếu và thiếu độ cao.
Khắc phục: Tập động tác nhún và duỗi khớp gối đồng bộ với động tác tay.
- Chuyền bóng không ổn định: Đường bóng lúc cao, lúc thấp, lúc xa, lúc gần lưới.
Khắc phục: Tập chuyền vào một mục tiêu cố định (ví dụ vòng rổ, một điểm trên tường) để tăng cảm giác bóng.
Để trở thành một vận động viên giỏi, việc nắm vững kỹ thuật chuyền 2 trong bóng chuyền là vô cùng cần thiết. Vị trí này không chỉ đòi hỏi kỹ năng điêu luyện mà còn cần một cái đầu lạnh, khả năng quan sát và đưa ra quyết định chớp nhoáng. Hy vọng qua bài viết này của trang bóng chuyền, bạn sẽ có thêm những kiến thức bóng chuyền hay và có cái nhìn tổng quan và chi tiết nhất về vai trò của cây chuyền hai. Hãy luyện tập chăm chỉ và bạn sẽ trở thành người kiến tạo không thể thiếu của đội bóng!